مصاحبه با آذر ماجدی
8 مارس
جدال جنبش سرنگونی با رژیم اسلامی
یک دنیای بهتر: ۸ مارس نزدیک است. سازمان آزادی زن همواره در این زمینه فعال بوده است. رئوس فعالیت سازمان آزادی زن امسال چیست؟
آذر ماجدی: ما امسال نیز مانند سال های گذشته تلاش میکنیم این روز را به یک روز مهم در جامعه بدل کنیم. یک سیاست اصلی اینست که روز 8 مارس در کل جامعه بعنوان یک روز مهم تاریخی شناخته شود. جایگاه و نقش این روز شناخته شود. در چند سال گذشته ما تلاش بسیاری در این زمینه انجام داده ایم و موفقیت های چشمگیری داشته ایم. اکنون دیگر این روز بعنوان یک روز جدل میان جنبش سرنگونی و رژیم تثیبت شده است. اهمیت و جایگاه این روز به جنبش حقوق زن محدود نمانده است و به کل جنبش سرنگونی سرایت پیدا کرده است. این یک دستاورد مهم اجتماعی – سیاسی است.
در دو سه سال اخیر جمهوری اسلامی از مدتی پیش به استقبال 8 مارس میرود. این خود بیانگر جایگاه این روز است. این بیانگر تحرکات آشکار و پنهانی است که در جامعه برای گرامیداشت این روز انجام میگیرد. وگرنه 10 سال پیش اجتماعات کوچک و پنهانی برگزار میشد، اما رژیم چندان اهمیتی به آن نمیداد. چند سال اخیر این رژیم است که سوت سراسری این روز را میزند. در هراس از تجمعات این روز به جامعه یورش میبرد، در بعضی جاها، از جمله در سنندج حکومت نظامی دوفاکتو اعلام میکند. چنان دست پیش میگیرد تا حتی یک تظاهرات وسیع نیز شکل نگیرد. سال گذشته تلاش بسیاری برای سرکوب کرد، علیرغم آن تجمعات متعددی شکل گرفت.
ما برای شکل گیری تجمعات و بلند کردن شعارهای اصلی جنبش آزادی زن تلاش میکنیم. اما باید در نظر داشت که امسال شرایط سیاسی جامعه و شرایط سرکوب با سال های گذشته متفاوت است. باید با در نظر گرفتن شرایط جدید در این رابطه تلاش کنیم.
یک دنیای بهتر: چه اعتراضاتی را در دستور دارید؟ چه نوع سازماندهی را به فعالین آزادی زن در جامعه پیشنهاد میکنید؟ چگونه میتوان ۸ مارس را به یک روز عمومی و مطالبات آن را به یک سری مطالبات توده ای تبدیل کرد؟
آذر ماجدی: در چند ماه اخیر رژیم به جنبش حقوق زن یورش برده است، سایت ها و نشریات بخش رادیکال جنبش، از جمله سازمان آزادی زن همیشه ممنوع بوده است، اکنون سایت های پیش از این علنی را نیز ممنوع اعلام کرده و تعدادی از فعالین را دستگیر کرده است. سازمان آزادی زن یک کمپین بین المللی برای آزادی این فعالین سازمان داد. بدنبال دستگیری گسترده در میان دانشجویان از پیش از 13 آذر دو تن از فعالین جنبش حقوق زن آزاد شدند. این یورش و سرکوب گرایش ملی – اسلامی در جنبش حقوق زن را در یک سکوت فرو برده است. دستگیری های دانشجویان آزادیخواه و برابری طلب نیز کلا در اوضاع سیاسی تاثیر گذاشته است. لذا باید با در نظر گرفتن این شرایط و با تلاش برای خنثی کردن تمهیدات سرکوب گرانه رژیم برای این روز سازماندهی کرد.
باید یکبار دیگر و امسال با استحکام بیشتری نشان دهیم که 8 مارس یک روز مهم در جدل میان جنبش سرنگونی و رژیم اسلامی است. 8 مارس روز جهانی زن، روز آزادیخواهی و برابری طلبانه سوسیالیستی جنبش زنان است که اکنون صد سال پس از برسمیت شناخته شدن آن، به یک روز جهانی بدل شده است. روزی است که اکنون در جامعه ایران دوست و دشمن مجبور برسمیت شناخته شدن آن شده اند. پیشروی چنبش رادیکال آزادی زن در ایران آن چنان بوده است، که یکی دو سال گذشته رهبران ناسیونالیسم پرو غرب و جنبش ملی – اسلامی این روز را به زنان تبریک گفته اند. رژیم هم دیگر جنجال زیادی در روز تولد فاطمه زهرا، روز اسلامی زنان، بپا نمیکند و بجای آن از یک ماه قبل به استقبال سرکوب 8 مارس میرود.
گرایش ملی – اسلامی جنبش حقوق زن تلاشی برای علم کردن روز ملی زنان در ایران کرد، اما این تلاش بجایی نرسید و سریعا توسط سازمان آزادی زن مورد نقد قرار گرفت. به این اعتبار 8 مارس در جامعه ایران تثبیت شده است. جامعه در این روز شاهد تحرکات بسیار است. رژیم به هراس و تکاپو میافتد. روشن است که ما باید بر همین روند پای فشاریم ولی شرایط روز را نیز در تعیین سیاست هایمان ملحوظ کنیم.
ما از فعالین جنبش حقوق زن میخواهیم که خود را برای این روز آماده کنند. برای تجمع در این روز از حالا آماده شوند. شعارهای اساسی جنبش حقوق زن را در جامعه طنین انداز کنند. امسال این روز بیش از هر سال باید شعار آزادی و برابری و آزادی کلیه زندانیان سیاسی را مطرح کند. بهم پیوستگی جنبش آزادیخواهانه و برابری طلبانه باید در این روز با یک همبستگی بالا به نمایش درآید. ما در این جهت تلاش میکنیم ولی روشن است که توازن قوا روی زمین و تلاش فعالین و رهبران عملی در جامعه در شکل گیری این روز تعیین کننده است.
یک دنیای بهتر: سال گذشته ما شاهد یک سلسله اقدامات سازمانیافته در دانشگاهها به مناسبت ۸ مارس بودیم. امسال شرایط متفاوت است. ۱۳ آذر به یک اعتراض گسترده و تعیین کننده در تحولات جامعه تبدیل شد. اما ۸ مارس متفاوت است. عمدتا جریانات چپ و کمونیست در این روز فعالند. بر متن این شرایط چگونه میتوان ساخت و به جلو رفت؟
آذر ماجدی: کاملا درست است. به فاکتورهایی از این شرایط در بالا اشاره کردم. بنظر من 8 مارس یک پدیده توده ای تری شده است. این روز اکنون توسط بسیاری از زنان، بخصوص نسل جوان گرامی داشته میشود. بسیاری میکوشند که خود را به مجامع این روز برسانند. اگر ما شاهد یک تظاهرات و اجتماع توده این نیستیم، صرفا بخاطر سرکوب خشن رژیم اسلامی است. به همین خاطر باید کوشید فعالین جنبش آزادی زن را مخاطب قرار داد و از آنها خواست که با توجه به توازن قوای موجود در جامعه برای تجمعات این روز برنامه ریزی کنند. از تجمعات در دانشگاه گرفته تا سالن های سخنرانی یا در پارک ها. بنظر من این امکان پذیر است. باید توجه داشت که چشمان جهانیان روز 8 مارس به ایران دوخته شده است. سال گذشته نیز چنین بود. بخصوص خاورمیانه روز 8 مارس در ایران را با دقت دنبال میکند. و این به فعالین امکان خوبی برای سازماندهی و تجمع میدهد. درست است که بنظر میرسد رژیم اسلامی بی توجه به افشاءگری ها در سطح بین المللی میزند و میکوبد و سرکوب میکند. اما در واقعیت چنین نیست. توجه و تمرکز بین المللی بر اتفاقات ایران، بویژه جنبش حقوق زن، دستان رژیم اسلامی را در سرکوب به شیوه ای که میخواهد، بسته است. باید از این شرایط بهره جست. باید صدای حق طلبانه زنان ایران را در سطح جهان طنین انداز کرد. باید از آزادی و برابری و رفاه در ایران دفاع کرد. جنبش آزادی زن در این راستا نقش بسیاری مهم و تعیین کننده ای دارد.
یک دنیای بهتر: سال گذشته ملی اسلامیها با کشاندن تجمعاتی به مقابل مجلس عملا تمرکز اصلی ۸ مارس را تغییر دادند. کلا ارزیابی شما از نقش و جایگاه ملی اسلامیها در این دوران چیست؟ و چگونه میتوان آنها را خنٽی کرد؟ وظایف فعالین آزادی زن در این زمینه چیست؟
آذر ماجدی: باید توجه داشت که حرکت گرایش ملی – اسلامی در اعلام تظاهرات برای لغو احکام برخی از فعالین زن چند روز پیش از 8 مارس در پراکندگی تجمعات 8 مارس نقش داشت، اما در روز 8 مارس نتوانست جمعیت وسیعی را مقابل مجلس به تظاهرات آنها بکشاند. علیرغم این حرکت ما شاهد تجمعات در دانشگاه ها در طول یک هفته و خود روز 8 مارس بودیم. این حرکت عملا به وجود دو گرایش متفاوت درون جنبش حقوق زن مهر تائید کوبید. حرکتی که توسط برخی از رهبران ملی – اسلامی در تجمع 22 خرداد دنبال شد و تا آنجا پیش رفت که در این تجمع روز 22 خرداد بعنوان روز همبستگی ملی زنان اعلام شد.
نیات این فعالین هر چه باشد، این تحرکات موجب قطب بندی های شدت یافته در جنبش حقوق زن خواهد شد. جنبش ملی – اسلامی اعلام میکند که با روش های مسالمت جویانه میخواهد به خواست های زنان برسد. این گرایش با این سیاست ها موجب انزوای خود از جانب زنان آزادیخواه و بخش وسیع توده زنان میشود. مضحک است که اعلام شود آنها در مقابل یک رژیم خشن و سرکوبگر سیاست مسالمت جویانه اتخاد میکنند. گویی این جنبش های اجتماعی اعتراضی هستند که خشونت طلبند! چنین تبلیغاتی عملا رژیم اسلامی را تطهیر میکند و مقصر اصلی سرکوب در جامعه را نه سرکوب کنندگان بلکه سرکوب شدگان اعلام میکند.
بنظر من این گرایش با دفاع خود از اسلام، با تطهیر رژیم اسلامی و با آویران شدن به عبای آخوند های باصطلاح اصلاح طلب موجبات انزوای خود را در میان توده زنان فراهم میاورد. تلاش ما بعنوان بخش رادیکال جنبش آزادی زن باید نقد و افشای این گرایش و این سیاست ها باشد. کاری که تاکنون نیز انجام داده ایم. هستند گرایشاتی که فکر میکنند رادیکالیسم یعنی فحاشی به این گرایشات در کنار دادن شعارهای توخالی. این سیاست از نظر ما اشتباه و مردود است و عملا شاهدیم که جنبش حقوق زن این گرایشات را منزوی میکند. ما از هر حرکت این جریان در دفاع از حقوق زن و برای بهبود شرایط زنان حمایت میکنیم، به دستگیریشان اعتراض میکنیم و برای آزادیشان تلاش میکنیم، اما تلاش هایشان برای عقب کشیدن جنبش زنان و خاک پاشیدن به چشم این جنبش را شدیدا نقد و افشا میکنیم. این یک سیاست درست، اصولی و مسئولانه است.
یک دنیای بهتر: شعارهایی که سازمان آزادی مد نظر دارند کدامها هستند. اهمیت آنها چیست؟
آذر ماجدی: سازمان آزادی زن امسال چند شعار اساسی را در راس پلاتفرم خود قرار داده است: ستم بر زن موقوف، سرکوب زنان ممنوع و زنده باد آزادی زن شعارهای اصلی ما هستند. ستم بر زن موقوف را ما در تراکت ها معنا میکنیم و سعی میکنیم وسیعا پخش کنیم. از نظر ما ستم بر زن موقوف یعنی: نه به حجاب، نه به آپارتاید جنسی، نه به خشونت علیه زنان، نه به نابرابری زن، نه به ستم و تحقیر زنان. این شعار از نظر ما چکیده خواست های زنان است. سرکوب زنان ممنوع عمدتا به یورش به جنبش حقوق زن و دستگیری ها اشاره دارد. ما این شعار را به شعار اصلی کمپین خود برای آزادی فعالین زن بدل کردیم. سرکوب معنای وسیعتری نیز دارد. بمعنای سرکوب جنسی زن در جامعه و خانواده نیزهست. زنده باد آزادی زن کاملا روشن است. این شعارها چکیده خواست زنان را عنوان میکند. کاملا رادیکال است و با شعارهای جریان ملی – اسلامی متفاوت است. اما ضمنا زمینی و قابل اتخاذ است. به این اعتبار ما این شعارها را بعنوان شعارهای اصلی 8 مارس مطرح کرده ایم و خواهیم کوشید که آنها را وسیعا تبلیغ کنیم.
یک دنیای بهتر: در سال گذشته برخی انتقادات به شعار "ستم بر زن موقوف" مطرح میشد. یکی از اعضای رهبری حککا میگفت که "هر آخوندی هم این شعار را میدهد"؟ این تخاصم چه منشایی دارد؟
آذر ماجدی: ما به این مساله همان سال گذشته برخورد کردیم. بنظر من این هیچ ربطی به جنبش آزادی زن نداشت. با این حملات میخواستند دعوای دیگری را حل و فصل کنند. دعوایی که درون رهبری ح ک ک در جریان بود. البته رهبری ح ک ک به همان جریانی تعلق دارد که با بد دهنی و فحاشی به جریانات اصلاح طلب درون جنبش حقوق زن و شعار های پا در هوا میکوشد خود را بعنوان رهبر رادیکال جنبش آزادی زن معرفی کند. اما تاکنون این سیاست برای آنها نتیجه عکس داشته است. یکی از خصوصیات این رهبری اینست که در سطح بین المللی با راست ترین جریانات فمینیست و سکولار دست میدهد و کنارشان عکس میگیرد، اما به جریانات اصلاح طلب درون جنبش حقوق زن در ایران فحش میدهد. این تناقض در سیاست را خودشان باید توضیح دهند. لذا این تعبیر از شعار "ستم بر زن موقوف" را نباید چندان جدی گرفت. کما اینکه همین دوستان سازمانی تشکیل داده اند که اسم آن را علیه تبعیض گذاشته اند. حال باید پرسید علیه تبعیض را هر آخوندی میتواند شعار دهد یا ستم بر زن موقوف؟
یک دنیای بهتر: فراخوان و پیام شما به فعالین آزادی زن برای تدارک این روز چیست؟ ۸ مارس موفق از نظر شما چه مختصاتی میتواند داشته باشد؟
آذر ماجدی: باید برای برگزاری این روز تلاش کرد. باید از هم اکنون این شعارها را در جامعه وسیعا پخش کرد. بر دیوار ها نوشت. بشکل تراکت در اماکن عمومی پخش کرد. باید برای تجمعاتی برنامه ریزی کرد. نباید مرعوب دستگیری های 16 آذر یا فعالین زنان شد. این روز را باید ضمنا به روزی برای آزادی کلیه زندانیان سیاسی و اعتراض به سرکوب بدل کرد. خانواده های زندانیان سیاسی میتوانند در این روز به میدان بیایند و خواهان آزادی فرزندان و بستگانشان شوند. روز 8 مارس یک روز بسیار مناسب برای اعلام اعتراض مادران زندانیان سیاسی و جلب همبستگی است. اگر بتوانیم این شعارها را وسیعا مطرح کنیم و بتوانیم مجامعی را سازمان دهیم که در آن این شعارها بر روزی پلاکاردها برافراشته شود و در سطح جهان انعکاس بیابد توانسته ایم نقش مهمی در شکستن فضای سرکوب ایفاء کنیم. و یک بار دیگر 8 مارس را بعنوان روز نبرد علیه رژیم اسلامی، علیه زن ستیزی، علیه سرکوب و برای آزادی و برابری به ثبت رسانده ایم.*
دیگر مصاحبه ها و میزگردهای انجام شده