کوره پزخانه ها اردوگاه بردگى است!
رزگار شريف پوريان
کار در کورە پزی کاریست طاقت فرسا کە تنها راه برای امرار معاش بسیاری از مردم کردستان است. رفتن بە کورە پزی بیشتر در میان مردم منطقە مکریان یعنی جنوب استان آذربایجان غربی مرسوم است. نبود شغل و منبع درآمد مناسب کە از فقیر نگهداشتن منطقە از لحاظ اقتصادی بە دلیل سیاستهای تبعیض آمیز رژیم ناشی میشود، باعث ميگردد مردم این منطقە بە شغلهایی مثل قاچاغ و رفتن بە کورە پزی روی آورند. قاچاق يا همان خريد و فروش در مناطق مرزى٬ سالانە جان صدها پیر و جوان را کە برای سیر کردن شکم زن و فرزندانشان هر خطری را بە جان میخرند، میستاند. و کورە پزیها کە هر انسانی را، در مقابل طاقت و تحمل این مردان و زنان و کودکان متحير ميکند. در اکثر نقاط ایران کسانی اقدام بە احداث کورە پزی میکنند کە اکثرا سرمايه داران غیر "کرد" هستند. این کورە پزیها در نقاط دور از خود منطقە موکریان قرار دارند و کمتر کسی حاضر است در خود منطقە این کورە پزی ها را احداث کند. هر چه کورە پزی دورتر باشد برای جلب کارگران دستمزد بیشتری پرداخت میکند، بە طوری کە دستمزد این کار در چند کورە پزی کە نزدیک بە موکریان هستند، نصف جاهای دیگر است. بنابراین اکثر خانوادەها به شهرهای دیگر ایران از جملە تهران، اراک، ملایر، همدان، تبریز و غیرە روی میاورند و بسیاری حتی زمستان را نیز در آنجا میگذرانند .
در کورەپزیها چیزی بە عنوان ساعت کار قانونی وجود ندارد و تمام اعضای خانوادە از سە و چهار بامداد برمیخیزند و بە جز وقت غذا خوردن بدون وقفە تا غروب کار میکنند. با این توجیە کە برای خودشان کار میکنند و هر چە بیشتر کار کنند پول بیشتری نصیبشان میشود. در حالی کە بیشترین سود را صاحبان کورە پزیها میبرند. برای نمونە کارگران در کورە پزیهای تبریز بە ازای هر هزار خشت حداکثر هشت هزار تومان دریافت میکنند، در حالی کە صاحبان کورە پزی پس از سرخ کردن خشت ها آن را حدود هشتاد هزار تومان میفروشند. با این حساب این کارگران کە اصلیترین و سختترین بخش تهیە آجر را انجام میدهند تنها دە درصد از پول آجر فروختە شدە را سهیم میشوند .
کارها در کورە پزیها بە این نحو در میان اعضای خانوادە تقسیم میشود: مرد خانوادە کار آماده سازی گل را برای تهیە آجر بە عهدە میگیرد کە میتوان گفت سختترین قسمت کار است. بزرگسالان دیگر اعم از مادر و فرزندان کار درست کردن خشت را با قالب انجام میدهند و کودکان خشتهای خشک شدە را جمع آوری میکنند کاری کە در حین سختی بسیار نیز کسالت آور است. تمام کارهای مربوط بە کورە پزی زیر آفتاب و بدون سرپناه انجام میگیرد. کارگران بە خاطر خستگی و صرف انرژی بسیار روزانە پنج وعدە غذا میخورند . البته غذائى که نان خشک است و مقدارى مواد غذائى که با اين حقوقها بشود تهيه کرد.
کودکان خردسال نیز کە نمیتوانند کمک کنند در تمام مدت زیر آفتاب نزد پدر و مادر خود مشغول بازی با خاک و ... هستند. گویا آنها نیز بە این محیط عادت کردند . بسیار اتفاق میافتد کە زنان باردار بە دلیل کار در کورە پزی يا جنین شان سقط میشود و یا فرزند ناسالم بە دنیا میاورند.
چند سالی است کە کارگران کورە پزی را بیمه میکنند ولی این بیمە فقط تا زمانی است کە امکان کار در کورە پزی وجود دارد پرداخت ميشود. در پاییز و زمستان صاحبان کار از واریز حق بیمە کارگران سر باز میزنند و کارگران نیز خود توان پرداخت بیمە را ندارند . امسال بە دلیل معضل گرانی و بیکاری مضاعف خانوادەهای بیشتری بە کورە پزیها رو کردەاند کە این مسئلە باعث سوء استفادە صاحبان کار شدە است. بە طوری کە اربابان در کورە پزیهای تبریز اعلام کردەاند حاضر نیستند حتی بە اندازە پارسال نیز حقوق بدهند. این مسئلە هم اکنون باعث اعتصاب کارگران شدە است. پيروزى اين اعتصابات در گرو یک صدا بودن کارگران است. *
