مشکلات مربوط به زنان و کودکان

ويكتوريا و امير

الف: زنان
زنان یکی از بزرگترین گروههای اجتماعی در ایران هستند که آشکارا  هم مورد ظلم حاکمیت و هم مورد ظلم خانواده و پیرامون قرار میگیرند. مردسالاری جامعه ایران، آداب و سنن غلط، تبعیض جنسی، عدم تساوی حقوقی، ازدواجهای اجباری، قتلهای ناموسی، سنگسار وحجاب اجباری و ... تنها موارد بسیار کوچکی هستند که  زنان در ایران از وجود آنها در زندگیشان رنج میبرند. در اثر همین موارد سالانه صدها و حتی هزاران زن  به امید رها شدن از این رنجها خود را به خارج از کشور و دنیای آزاد رسانده و با فرار از این حاکمیتهای ارتجاعی سعی در تداوم مبارزات برابری خواهانه اشان دارند .
زنان در رسیدن به کشور دوم نیز مصایب فراوانی را متحمل میشوند که به شرح خلاصه ای از آنها خواهیم پرداخت.
از همان آغاز راه و در هنگام فرارشان از ایران تعداد متعددی از آنان مورد تعرض جنسی قاچاقچیان انسان قرار می گیرند و به محض رسیدن به داخل کشور ترکیه نیز آماده میشوند تا با  مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند. فقر اقتصادی، عدم وجود کار مناسب و آنهم در صورت اجازه داشتن در ترکیه، نگاه سنگین و تحقیرآمیز صاحبان کار و جامعه اسلامی این کشور به زنان پناهجو شرایط زندگی را بسیار مشقت بارتر کرده است. تن فروشی اگر چه در ابعاد کم اما در میان پناهجویان زن ِ تنها وجود دارد. مسبب اصلی همه این موارد را تنها وتنها باید متوجه UNHCR دانست. آزارها، کتک کاریها و ظلم برخی از شوهران در اینجا هم ادامه دارد و چه بسیارند زنانی که به ناچار مجبور به ترک کشور خود شده اند اما با توجه به درگیریشان با روابط سیاسی و سازمانی شوهران و خانواده هایشان دیگر قادر به بازگشت به کشور خود نبوده و در صورت دیپورت شدن نیز با طرد و دشمنی از طرف خانواده و شلاق و سنگسار و انواع آزار از طرف دولت روبرو خواهند گشت.
زنان باردارپناهجو در قرن 21  باید بر اثر فقر و عدم توجه UNHCR و سایر مقامات، زایمان خود را نیز باید به شیوه سنتی و در خانه های کاهگلی و با حضور ماماهای سنتی انجام دهند و خطر مرگ را به جان بخرند و این در حالی است که تختهای خالی بیمارستانها در کشوری که در آستانه پیوستن به اتحادیه اروپا می باشد در چند متری خانه پناهجوی بی پناه فوق قرار دارد. زنی را می شناسیم که بر اثر فقر و آزار و اذیتهای خانواده به UNHCR مراجعه کرده و از ایشان تقاضای همکاری می کند اما پس از مشاهده بی تفاوتی مسئولین تصمیم به خودسوزی میگیرد و پس ازچند دقیقه اصرار آبکی مامورین بی تفاوت سازمان ملل، در کمال ناباوری به او می گویند که "خب خانم اگرمی خواهید خودسوزی کنید یک ذره آنطرفتر بروید تا دیوارهای سازمان دودی نشود و تقصیر به گردن ما نیافتد". سخنانی که حتی باور کردنشان برای هر آدمی با ذره ای عواطف انسانی دشوار است٠
ب: کودکان
در این میان بزرگترین آسیبها و صدمات نصیب کودکان میشود. کودکان که برای رشد جسمی و فکری خود به شرایطی سالم، آرام، بدور از اضطراب و تشویش نیاز دارند و شکل گیری شخصیت اجتماعی آینده اشان در این سنین صورت می گیرد متاسفانه در دوران پناهندگی مدام در شرایط زیست محیطی و سایکولوژیک بسیار تند و نابهنجاری بسر می برند. اکثریت آنان از سوء تغذیه رنج می برند٠ به دلیل عدم تعادل فکری والدین قربانی خشونت در خانواده ها میشوند٠ به دلیل عدم یادگیری زبان فرصت دوست یابی و شرکت در گروه همسالان خود را نمی یابند٠ به شدت منزوی شده و از آنجا که در دو تا سه محیط و جامعه متفاوت بزرگ می شوند از لحاظ هنجارهای اجتماعی و عملکرد و واکنش به محرکها عموماً ناتوان مانده و یا دچار چند گانگی میشوند و از همه مهمتراکثریتشان از تحصیلات مداوم که ضامن ساخت زندگیشان در آینده است  محروم شده و آینده اشان به شیوه ای مبهم باقی می ماند.
کودکان معصومی که قربانیان نداری و استیصال روحی و مادی پدران و مادران خود هستند و هیچ اختیاری از خود برای "نه" گفتن به این اوضاع ندارند و کمیساریای عالی  پناهندگان سازمان ملل نیز آنها را به کلی فراموش کرده است. کودکانی که ما خود شاهد آن بوده ایم به خاطر فقر خانواده همرا با بزرگترهایشان مجبور بوده اند روزهای پیاپی روزه بگیرند. رویاهایشان را فراموش کرده و از خود بیگانه شده اند. کودکانی که هر لحظه منتظر بازگشت پدر یا مادرنشان هستند که با خبری خوش برگردند. آنها دیگرعروسک و اسباب بازی نمی خواهند بلکه می دانند و یاد گرفته اند که دریافت پذیرش از همه چیز مهمتر و واجب تر است.
از آن تعداد اندکی نیز که به مدرسه میروند، در مدارس از طرفی مورد تحقیر همسالان آموزش ندیدۀ ترک خود و از طرف دیگردر موارد بسیاری مورد تهدید و کتک کاری  و اذیت معلمان قرار میگیرند و به همین دلیل اکثریت والدین و خود کودکان نرفتن به این مدارس را به حضور در آن ترجیح می دهند.
حال توجه شما را به مواردی از نقض قوانین حقوق پناهجویان توسط خود این سازمان جلب میکنیم و در پایان راه حلهای پیشنهادی خود را برای رفع این موارد ارائه می دهیم.
ما شاهد بوده ایم که:
·        بانویی باردار که در حال وضع حمل بوده و نیاز به عمل جراحی داشته تا بتواند فرزندش را به دنیا بیاورد و گرنه جان هردو به خطر می افتاد به دلیل اینکه پول نداشته و توانایی پرداخت مبلغ درخواستی را نداشته، درهیچ بیمارستانی پذیرفته نشده و در آن شرایط که به UNHCR مراجعه کرده با بی تفاوتی کامل مسئولین مواجه گشته و در جواب زن در حال مرگ و شوهر درمانده اش به او گفته اند که: به ما ربطی ندارد.
·        پناهنده ای باپای شکسته به سازمان مراجعه کرده و تقاضای کمک و یا معرفی پزشک یا بیمارستانی کرده و در جواب گفته اند که «امروز تعطیل است و برو 3 روز طا قت بیاور  برگرد و همچنین بدان که این مسئله شما  به ما مربوط نیست».
·        پناهنده ای که ناراحتی قلبی دارد در مراجعات مکرر او به دفتر سازمان با بی توجهی تام و تمام مقامات روبرو گشته است.
·        پناهنده ای که در کمال ناباوری با حکم پرونده بسته روبرو گشته است، در حالی که به شدت مضطرب و عصبانی بوده و وضعیت روحی طبیعی نداشته است، ناخودآگاه اتومبیلی را جلوی در UNHCR زیر مشت و لگد گرفته  و غافل از آنکه آن اتومبیل متعلق به یکی از کارمندان سازمان است٠ما شاهد آن بوده ایم که گاردینها و نگهبانان UNHCR چگونه بر سر پناهجوی بیچاره ریخته و او را آنقدر کتک زدند که غرق در خون گشته بود و سپس وی را تحویل مقامات امنیتی دادند.
·        کودکی وقتی شادی کودک قبول شده همسایه اش را دیده با گریه و داد و فریاد به پدرش گفته که « بابا جون نمیتونی تو هم بری  اسم خودمون رو روی یه کاغذ بنویسی و جلوی UNHCR  بزنی تا ما هم قبول بشیم و...»
به گمانمان همین پنج مورد کافیست تا اوج بی عدالتی UNHCR برایتان آشکار شود اما ما از این موارد بسیار بسیار دیده ایم.
پس از ذکر همه این موارد ما به عنوان نمایندگان  پناهجویان شهر محل کار و اقامتمان برای حل این معضلات پیشنهادهایی داریم که اهم آنها را در زیر بیان میشود.
1.    لغو کامل و بدون قید و شرط دیپورت پناهندگان از جانب دولت ترکیه
2.    ایجاد مرکز و یا مراکزی از طرف سازمانهای دفاع از حقوق بشر، عفو بین الملل، پلیس و غیره به منظور اطلاع رسانی، مشاوره و آشنا کردن پناهجویان تازه وارد با شرایط تقاضای پناهندگی، گرفتن اقامت، حقوق و وظایف در برابر UNHCR و دولت ترکیه و بالعکس، از طریق تهیه بروشورهای مربوط به قوانین پناهندگی و مانند آن
3.    گزارش شفاف و سالیانه UNHCR در مورد بودجه خود، نحوه مصرف آن، آمار قبول شدگان و...جهت اطلاع افکار عمومی و پناهجویان
4.    استخدام وکلا، مصاحبه کنندگان و مترجمان بیطرف، متخصص و دارای اطلاعات کافی از فضای  مذهبی، اجتماعی و سیاسی ایران و سعی در جلوگیری از آوردن و یا استخدام  وکلای  ایدئولوژیک٬ مغرض و دارا نبودن شرایط  لازمه وکالت٠
5.    رسیدگی سریع به پرونده ها و سعی در جواب دادن در حداقل زمان ممکن
6.    ایجاد مرکز یا مراکز و یا تعین شخص و یا اشخاصی به منظور آمادگی، همکاری و رفتار انسانی با استانداردهای متمدنانه باهر پناهجو در هرمورد اضطراری و پیشبینی نشده ای که ممکن است برای پناهجویان پیش آید، به دلیل عدم کارایی مکانیسم موجود٠
7.    ارائه دلایل کافی و منطقی برای عدم قبولی پرونده پناهجویان غیر از برگه عمومی کپی شده ای که به همه تحویل داده میشود به منظور تلاش پناهجویان در اصلاح خطاها و تاکید بیشتر بر نقاط  قوت در بازنگری مجدد به پرونده٠
8.    ارائه کمک مالی بدون قید و شرط به تمامی پناهندگان و حذف کلی هزینه اقامت هماهنگی  با وزارت کشور ترکیه٠
9. تحت پوشش بهداشتی و پزشکی و درمانی قراردادن همه پناهجویان در مرکز و یا مراکزبهداشتی و یا تخصیص چند پزشک برای پناهجویان٠
10. به رسمیت شناختن حق کار برای پناهجویان٠
11. ایجاد مرکزی برای تحت پوشش قرار دادن زنان بی سرپرست وارائه همکاری به آنها در مورد تهیه مسکن، خوراک، پوشاک و نیازهای روزمره و بررسی سریعتر پرونده های زنان در سازمان ملل٠
12. فراهم کردن امکانات تحصیلی٬ آموزشی و زبان آموزی  برای کودکان در بدو ورود به کشور ترکیه٠

با تشکر فراوان
نويسنده گان: ويكتوريا و امير
از ترکیه


دفتردفاع از حقوق پناهندگی واحد ترکیه
۲۱/۵/۲۰۰۸