پیرامون نشست نیروهای کمونیست و چپ در کلن
پرسش و پاسخ با علی جوادی
یک دنیای بهتر: نشست ۲۵ جریان کمونیست و انقلابی و چپ در کلن و صدور بیانیه ای در این زمینه بازتاب متعدد و گسترده ای در صفوف اپوزیسیون و جامعه داشته است. این واکنشها را چگونه دسته بندی میکنید؟ در یک نگاه کلی چه ارزیابی ای از این واکنشها دارید؟
علی جوادی: این واکنشها را میتوان بر حسب جنبشها و گرایشات سیاسی موجود در جامعه دسته بندی کرد.
از عکس العمل رژیم آدمکشان اسلامی شروع میکنم. اخیرا یکی از نمایندگان این جماعت آدمکش در واکنشی تمسخر آمیز ادعا کرد که "این جریانات بیشتر از چند دقیقه نمیتوانند زیر یک سقف با هم جمع شوند." تتمه آرزوهای کودنانه خود را بیان میکنند. این جماعت آدمکش علیرغم سازمان دادن بزرگترین قتل عامها و کشتار بیش از ١۲۰ هزار تن از شریفترین انسانهای آزادیخواه و کمونیست٬ نتوانستند کمونیسم و چپ متشکل را نابود کنند. و امروز بعد از گذشت چندین دهه در شرایطی که با بحران مرگ و زندگی مواجه هستند٬ ناچارند ناخنهایی که زیر آن خون نسلی از جامعه خشک شده است را بجوند و متلک اسلامی بگویند. فغانهای این اوباش بیش از هر چیز نشان احتضار و تب مرگشان است.
نیروهای راست و بخشهایی از ملی اسلامی هم در کنفرانس بروکسل٬ که گوشه ای از تلاش غرب و نیروهای راست و قوم پرست و ملی اسلامی است٬ به بحث و تبادل نظر پیرامون این نشست پرداختند. از آنچه در این نشست گذشته بیان شده است اخبار دقیقی در دست نیست. اما اکنون با این واقعیت مواجه شده اند که تحولات در ایران بر مبنای نقشه و تلاش جریانات دست راستی و مرتجع مانند افغانستان و عراق و مصر و لیبی پیش نخواهد رفت. آلترناتیو چپ در تحولات آتی ایران یک واقعیت غیر قابل انکار است. نشست جریانات کمونیست و چپ در کلن گوشه ای از تلاش برای شکل دادن به چنین واقعیتی است.
در صفوف چپ و نیروهای کمونیستی که در این نشست شرکت نداشتند٬ و یا انتخاب کردند که در این دور شرکت نداشته باشند٬ واکنشها و ملاحظات متفاوت است. یک ارزیابی این تلاشها را با تاریخ تلاش برخی از نیروهای چپ سنتی مقایسه میکند و آن را عملا اقدامی بی حاصل قلمداد میکند. امیدی به آینده این تحولات بنا به تجربیات تاریخی ندارند. برخی دیگر از نیروهای کمونیست ملاحظات جدی گفته نشده ای به این تلاش دارند. بر این تصورند که این تلاشها مرزهای میان گرایشات موجود در چپ جامعه را مخدوش میکند و در چنین شرایطی به صلاح کمونیسم رادیکال جامعه نیست.
پیش از آنکه به بررسی مختصر این ارزیابیها بپردازم دوست دارم که از این نیروها دعوت کنم که به این تلاش بپیوندند. چپ جامعه باید خود را در قامت آلترناتیو متشکل کند تا بتوان امکان یک انتخاب آگاهانه و مطلعانه را برای توده های مردم فراهم کرد.
آن بخش از نیروهای چپ که بی حاصل بودن این تلاشها مبنای قضاوتشان است دچار یک اشتباه محاسبه اساسی میشوند. اولا جامعه و به این اعتبار تمام نیروهای سیاسی در شرایط کاملا متفاوتی قرار دارند. ثانیا این تلاشها را نباید با تلاشهای برخی جریانات چپ سنتی در ایجاد "اتحاد عمل" ها و "ائتلافها" مقایسه کرد. مساله بسیار حیاتی تر و شرایط کاملا متفاوت تر است. هر نیروی کمونیست و چپ انقلابی موظف است که در شرایط کنونی تلاش معین و ویژه ای در این راستا انجام دهد.
اما در پاسخ به آن نیروهایی که نگران مخدوش شدن مرزهای گرایشات در صفوف چپ جامعه هستند باید گفت که مرزهای میان گرایشات چپ کاملا روشن و غیر قابل پرده پوشی است. جامعه ایران از درجه بالایی از تحزب برخوردار است و چنین تلاشهایی خدشه ای از این زاویه بر چهره کمونیسم انقلابی و کارگری وارد نخواهد کرد. ثانیا مساله بر سر هژمونی در چپ است. کمونیسم رادیکال و کارگری اکنون نیروی تعیین کننده چپ است. جای نگرانی چندانی از این بابت نیست.
یک دنیای بهتر: چرا حزب اتحاد کمونیسم کارگری در این نشست شرکت کرد و چرا بیانیه این نشست را امضا کرد؟ آیا امضای این بیانیه این نشست فاصله و تمایز جنبش کمونیسم کارگری را با نیروهای چپ سنتی کمرنگ نمیکند؟
علی جوادی: نشست جریانات کمونیست و چپ و انقلابی در کلن گوشه ای از تلاش حزب اتحاد کمونیسم کارگری در شرایط حاضر است. حزب ما در دوره اخیر قطعنامه ای تحت عنوان "شورای پایه گذاری حکومت کارگری – سوسیالیستی" را صادر کرد که در آن بر ضرورت شکل دادن به آلترناتیو کارگری – سوسیالیستی در جامعه تاکید میگذارد. نشست جریانات چپ از نقطه نظر ما گوشه و تلاشی در این راستا و کاملا قابل دفاع است. از این رو ما در این نشست و جلسات پیش از آن شرکت کردیم و تلاش کردیم تا این تلاشها در راستا و پاسخگوی مهمترین تلاشهایی باشد که در مقابل جامعه و کمونیسم رادیکال و کارگری قرار دارد. بیانیه نشست از نقطه نظر من منعکس کننده اساسی ترین ویژگی های کمونیسم انقلابی و کارگری در شرایط حاضر است. این بیانیه بر سرنگونی انقلابی کلیت رژیم اسلامی تاکید میکند. موضعی رادیکال و انقلابی در قبال هر دو سوی تخاصم تروریستی و ارتجاعی حاضر میان رژیم اسلامی از یک طرف و ناتو و اسرائیل و آمریکا از طرف دیگر اتخاذ میکند. و مهمتر از همه اعلام کرده است که خواهان استقرار یک حکومت سوسیالیستی – کارگری در فردای سرنگونی رژیم اسلامی است. این ویژگیها نه تنها تمایز کمونیسم کارگری با چپ سنتی را مخدوش نمیکند بلکه منعکس کننده ویژگی های کمونیسم کارگری در قبال اصلی ترین تحولات جامعه است.
یک دنیای بهتر: جریان کورش مدرسی برخورد ویژه و مضحکی نسبت به این نشست و تلاشها دارد. این تلاش را در راستای تلاشهای جریانات راست و مرتجع و ظاهرا از یک جنس میداند؟ معضل شان چیست؟ چرا اینگونه از این تلاشها برآشفته شده اند؟
علی جوادی: این جریان کودتاچی موضعی کاملا راست و ارتجاعی در قبال چنین تلاشهایی دارد. دارند در بوق و کرنا میکنند که هر جریانی که به فکر آلترناتیوی برای فردای تحولات جامعه باشد٬ دارد در باد ناتو و آمریکا حرکت میکند و به این تلاشها امید بسته است. موضع واقعا مضحکی است. اگر این موضع آنتاگونیستی در قبال تلاشهای کمونیسم و چپ را در کنار پرهیز آگاهانه این جریانات از اعتراض و مبارزه علیه رژیم اسلامی در دوره اخیر بگذاریم٬ آنوقت به محتوای واقعی و زمینی این "انتقادات" واقف میشویم. جریان راست کورش مدرسی مدتهاست که عملا مبارزه علیه رژیم اسلامی را به حاشیه ای رانده است. به موضع این جریان در قبال فتوای قتل شاهین نجفی نگاه کنید. به موضع این جریان در قبال حضور نیروهای رژیم اسلامی در خارج کشور نظری بیندازید. به موضع این جریان در قبال تقابل دو قطب تروریستی جهان معاصر نگاه کنید٬ این جریان در دوره اخیر مواضعی کاملا مشابه جریان راست اس دبلیو پی اتخاذ کرده است. کمی پافشاری در مواضع کنونی این جریان را در کنار جریانات راست "ضد امپریالیستی" و در حاشیه رژیم اسلامی قرار خواهد داد. تاسف آور است. امیدوارم که این راه را به پایان نرسانند!
یک دنیای بهتر: برخی از نیروها و جریاناتی که به ارزیابی از این نشست برخاسته اند٬ این تلاش را نوعی "اتحاد" و "ائتلاف" نیروهای چپ قلمداد کرده اند؟ واقعیت چیست؟
علی جوادی: چنین ارزیابی ای اصولی و منطقی نیست. ما نیز چنین تلاشی را در دستور نداریم. هدف این نشست و تلاشها کلا شکل دادن به یک "ائتلاف" و یا "اتحاد" سازمانی میان نیروهای چپ و یا کلا ایجاد نوعی مناسبات سیاسی - سازمانی میان نیروهای موسوم به چپ و یا کمونیست نیست. بلکه هدف اساسا شکل دادن به پدیده ای بسیار بزرگتر و اجتماعی تر است. هدف شکل دادن به آلترناتیو چپ در جامعه است. هدف زمینه سازی برای آلترناتیو چپ در جامعه است. بی جهت نیست که بیانیه این نشست از همه نیروهای آزادیخواه و برابری طلب میخواهد که به گرد این تلاشها متشکل شوند. مسلما در تلاش برای شکل دادن به آلترناتیو چپ و سوسیالیستی در جامعه باید نیروهای چپ و کمونیست را به دور هم گرد آورد. اما همانطور که هر گردی گردو نیست٬ این جمع شدنها هم نشان "ائتلاف" و یا "اتحاد عمل" سازمانهای چپ نیست.
یک دنیای بهتر: برخی نیروها مطرح میکنند که حضور جریاناتی مانند "حزب رنجبران" و یا جریاناتی از شاخه های فدایی یک خط قرمز است که نباید از آن عبور کرد؟
علی جوادی: حضور جریاناتی که دارای سابقه راست و غیر انقلابی هستند در جمعی که صریحا و بدون لکنت فکری سیاسی اعلام کرده است که خواهان سرنگونی انقلابی کلیت رژیم اسلامی و جایگزینی آن با آلترناتیو سوسیالیستی و کارگری هستند٬ یک نقطه ضعف چنین نشستی نیست. نقطه قوت آن است که چنین نیروهایی از آلترناتیو راست جامعه دور میشوند و ناچار میشوند خود را در کنار جریانات کمونیست و رادیکال و انقلابی قرار دهند. ما نباید تلاش کنیم که نیروهای میانی جامعه را به سمت نیروهای راست و ارتجاعی سوق دهیم. برعکس باید تلاش کرد که بیشترین نیروها بزیر پرچمی کمونیستی و انقلابی گرد آیند. اگر حضور این نیروها باعث "مخرج مشترک گیری" میان مواضع میان نیروهای شرکت کننده میشد٬ شاید این ملاحظه جایی داشت٬ در حال حاضر واقعیت نشست نشان داده است که جای نگران چندانی نیست.
یک دنیای بهتر: حزب اتحاد کمونیسم کارگری در شرایط حاضر چه تاکیداتی بمنظور پیشبرد این پروژه دارد؟ این تلاشها محرکه چه تلاشی میتوانند باشند؟ انتظارات حزب کدام است؟
علی جوادی: تاکیدات ما روشن است. ما خواهان شکل دادن به اردوی چپ و انقلابی جامعه در پس تحولات حاضر هستیم. ما اهداف مبارزاتی معین و اعلام شده ای را در پس این تلاشها دنبال میکنیم. ما خواهان شکل دادن به اردوی چپ و سوسیالیستی در خارج کشور هستیم. هر شهری باید شاهد شکل گیری صف چپ و سوسیالیسم و به اهتزاز در آمدن پرچم این صف در پیشاپیش صفوف اعتراض انقلابی و رادیکال علیه رژیم اسلامی باشد. ما باید تمامی نیروهای کمونیست و آزادیخواه و برابری طلب را به این اردو جلب کنیم. ما باید تلاش کنیم که این آلترناتیو عملا زمینه ساز یک انتخاب و راه حل چپ در تحولات تعیین کننده جامعه شود. آینده جامعه در گرو چنین تلاشهایی است. *
